Jak udrożnić rury kanalizacyjne?

Zatkana kanalizacja to poważny problem zdarzający się zarówno w budynkach wielorodzinnych, jak i domach wolnostojących czy obiektach użytkowych. Rozbicie zatoru wymaga na ogół użycia specjalnych urządzeń, potrzebne więc będzie wezwanie firmy dysponującej odpowiednim sprzętem, ponieważ nawet doświadczony hydraulik jest w stanie poradzić sobie jedynie z zatorami, które nie są zbyt masywne i znajdują się niedaleko od odpływu.

Dlaczego rury kanalizacyjne mogą się zapychać?

Problemy z drożnością instalacji kanalizacyjnej potrafią być uciążliwe, uniemożliwiając praktycznie korzystanie z urządzeń sanitarnych i powodując nierzadko przykre konsekwencje w postaci wypływania ścieków, hałasu dobywającego się z rur odpływowych oraz nieprzyjemnego zapachu. Kanalizacja zwykle nie staje się niedrożna w wyniku pojedynczego zdarzenia, najczęściej zmniejszenie się światła rur przebiega przez dłuższy czas i ma związek z nawarstwianiem się kolejnych osadów, co objawia się znacznie wolniejszym spływaniem wody. Często jednak ostateczne zatkanie rur następuje wówczas, gdy trafi do nich zanieczyszczenie, którego konsystencja lub wielkość doprowadzi do zaczopowania ich zmniejszonej średnicy. Istnieje wiele „domowych” sposobów przetykania rur za pomocą rozmaitych środków chemicznych, które powodują zachodzenie reakcji rozkładających najczęściej występujące w rurach złogi. Będą one jednak skuteczne tylko wówczas, gdy zator jest stosunkowo niewielki. W przypadku, gdy powstały czop jest duży, chemikalia nie mają żadnych szans, aby sobie z nim poradzić, ponieważ działają jedynie powierzchniowo, a brak możliwości odpływu sprawia, że środek zmienia swoje stężenie pod wpływem gromadzących się produktów jego działania, przez co jego skuteczność maleje. Problem ten nie występuje, gdy skorzysta się z profesjonalnych metod udrażniania – wyjaśnia przedstawiciel firmy Kan-Fix, która specjalizuje się w udrażnianiu kanalizacji i jej bezinwazyjnym uszczelnianiu.

Większość problemów z gromadzącymi się w kanalizacji osadami wynika albo z jej złego zaprojektowania czy wykonania, albo z nieprawidłowego wykorzystywania. Gros systemów kanalizacyjnych to układy grawitacyjne, w których zanieczyszczenia przemieszczają się pod własnym ciężarem, spływając wraz ze spadkiem, z jakim są ułożone rury. Powodem gromadzenia się zanieczyszczeń może więc być zbyt mały lub zbyt duży spadek na jednym z odcinków, a także duża odległość od pionu kanalizacyjnego. Poważnym problemem może być także złe wyprofilowanie rur, polegające na użyciu zbyt dużej ilości kształtek, co wpływa na zaburzenie przepływu. Kłopoty może sprawiać nieodpowiednie odpowietrzenie pionu, przez co nieczystości zatrzymują się w rurach na dłużej, co sprzyja ich sedymentacji, tzn. wydzieleniu się osadu, który może przylegać do ścianek. Gromadzeniu się zanieczyszczeń w rurach sprzyjają uszkodzenia ich powierzchni – niewystarczająca gładkość z powodu pojawiających się wżerów korozyjnych czy zadziorów powstałych podczas montażu.

Przyczyną zatykania się rur kanalizacyjnych i odpływowych są także substancje znajdujące się w ściekach. Powodem blokowania przepływu mogą być przywierające do wewnętrznych ścianek rur tłuszcze pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Takie  zatory powstają m.in. na połączeniach poszczególnych fragmentów kanalizacji, a dużym problemem jest ich tendencja do powiększania się wskutek przywierania kolejnych cząsteczek tego rodzaju. Ponieważ tłuszcze nie są rozpuszczalne w wodzie, wypłukanie takich złogów przez jej normalnie spływanie nie będzie możliwe. Podobne problemy sprawiają kawałki mydła, które dzięki swej budowie chemicznej mają dodatkowo zdolność do agregowania w pobliżu wszelkich zanieczyszczeń. Wiele kłopotów sprawiają włosy i sierść zwierząt. Najgroźniejsze są te o średniej i znacznej długości, które zbijają się w większe kłębki, łącząc się dodatkowo z tłuszczami czy mydłem. Dużym zagrożeniem będą także trafiające do odpływów drobiny ziemi, piasku czy wszelkiego rodzaju materiałów budowlanych np. resztki gipsu, cementu lub wapna, które są w stanie wytworzyć w rurach solidne korki. Przyczyną zatkania się rur mogą być także kawałki tworzyw sztucznych, szczególnie folii, materiały higieniczne, a także resztki jedzenia o większych rozmiarach.

Mechaniczne metody udrażniania rur

W przypadku, gdy typowe „domowe” sposoby przywracania przepływu w rurach odpływowych nie przynoszą żadnych efektów, jedynym rozwiązaniem jest skorzystanie z metod profesjonalnych. Niezawodnymi w przypadku udrażniania kanalizacji urządzeniami są specjalne sprężyny hydrauliczne. Mają one postać spirali, która jest elastyczna, więc może łatwo dopasować się do wewnętrznego kształtu rur. Sprężyna jest wprawiana w ruch obrotowy i mechanicznie napierając na zanieczyszczenia, rozbija ich strukturę, przywracając drożność. W zależności od średnicy i przebiegu instalacji dobierane są sprężyny o różnej średnicy, co ma związek również z tym, jak daleko rozbijany zator znajduje się od miejsca, w którym wprowadzana jest sprężyna – przy bardziej skomplikowanych kształtach i mniejszych odległościach stosuje się spirale cieńsze, przy większych dystansach, lecz prostszej topografii używa się szerszych, które wyróżniają się większą sztywnością. Przy bardziej złożonych sytuacjach często korzysta się z rozmaitych średnic, poczynając od mniejszych, a kończąc na większych.

Działanie sprężyn wspomaga także ich właściwie wyprofilowana głowica oraz zróżnicowany kształt. Stosowane są spirale ze specjalnym usztywniającym rdzeniem, większą średnicą drutu, z którego są zrobione, a także takie, które korzystają z obu możliwości. Głowice spiral mogą mieć postać sprężyny o rozszerzających się i rzadszych zwojach, mogą też zwężać się na końcu, formując szpic. Używa się również głowic wyposażonych w haki lub chwytaki umożliwiające wyciągnięcie blokującego przepływ przedmiotu. Często wykorzystywane są także głowice tnące – w takiej sytuacji końcówka nie ma postaci sprężyny, a ostrzy przypominających ustawienie wideł czy śmigła w zależności od rodzaju zatoru, z jakim mają sobie poradzić. Przydatne są również groty, uzębione pierścienie czy tarcze przypominające wiertła do drążenia rozmaitych przewiertów. Użyteczne są głowice łańcuchowe, w których na końcu znajdują się kawałki łańcucha mocowane do sprężyny, także bardziej rozbudowane, z kilkoma odcinkami mocowanymi do tarcz.

W przypadku, gdy zator znajduje się w niewielkiej odległości od wylotu, najczęściej korzysta się ze sprężyn ręcznych, które działają za sprawą napędu korbowego. Mają one postać długiego odcinka spirali, na ogół nieprzekraczającego kilku metrów. Występują w wersjach niezabudowanych, które sprawdzają się, gdy dostęp do zatoru można uzyskać przez syfon oraz zabudowanych, nadających się lepiej do wprowadzania przez elementy ceramiki sanitarnej – osłona spirali chroni w takim przypadku powierzchnię sedesu, wanny czy umywalki przed zarysowaniem. Urządzenia ręczne są użyteczne przy mniejszych odległościach, w przypadku, gdy zator znajduje się dalej, wygodniejsze jest używanie spiral z napędem elektrycznym.

Sprężyny z napędem występują jako bębnowe i modułowe. Te pierwsze przypominają nieco sprężyny osłonięte – także tu sprężyna jest nawijana na bęben, a do przewodów wprowadza się taki jej odcinek, jaki będzie potrzebny do usunięcia zatoru. W tym przypadku sprężyna jest jednak obracana albo silnikiem elektrycznych wbudowanym w sprzęt, albo np. podłączaną wiertarką. Do obsługi rur o dużych średnicach czy instalacji w większych obiektach wykorzystywane są także urządzenia wyposażone w specjalne silniki elektryczne o dużej mocy. Poza urządzeniami ze spiralami o określonej długości istnieją także takie, gdzie poszczególne fragmenty przewodu są dołączane w razie potrzeby jako kolejne moduły. W takich konstrukcjach nie jest więc potrzebny bęben mieszczący spiralę, jednak zasada działania jest tu identyczna, a do napędu służy silnik elektryczny.

Ciśnieniowe i hydrodynamiczne metody udrażniania rur

Rury mogą być czyszczone nie tylko przez mechaniczne rozbijanie czopów i powstającego w nich osadu, ale także udrażniane za pomocą ciśnienia powietrza lub cieczy. W pierwszym przypadku korzysta się z dość prostych urządzeń, które wytwarzają efekt podobny do uderzenia hydraulicznego, zasysając część wody ponad zatorem, a następnie wprowadzając je do rury pod wytworzonym za pomocą tłoka nadciśnieniem. Takie rozwiązanie sprawdza się jednak tylko wówczas, gdy w grę wchodzą niewielkie zatory, które znajdują się niedaleko odpływu – w samym syfonie lub tuż za nim. Do usuwania poważniejszych czopów wykorzystywane są natomiast urządzenia ciśnieniowe działające tak, jak hydrodynamiczne systemy WUKO przeznaczone do udrażniania kanalizacji zewnętrznej.

W tym przypadku za usuwanie zatoru jest odpowiedzialna woda podawana pod bardzo wysokim ciśnieniem, która oddziałując na zanieczyszczenie bezpośrednio, rozbija je mechanicznie, po czym wypłukuje substancję, z której się ono składa. Sprzęt tego rodzaju składa się z wydajnej pompy, która jest w stanie wytworzyć właściwe ciśnienie i zapewnić przepływ wody na odpowiednim poziomie. Pompa jest połączona elastycznym przewodem z głowicą, która jest wprowadzana do zatkanej rury. W głowicy znajdują się specjalnie wyprofilowane dysze – w zależności od konkretnego urządzenia najczęściej są one skierowane zarówno pod kątem w tył, jak i w przód, a także osiowo do przodu. Woda pod ciśnieniem kierowana do tyłu umożliwia przemieszczanie się głowicy wewnątrz rury, a dysze skierowane do przodu podają wodę, która ma za zadanie oczyszczać wnętrze i rozbijać nagromadzony osad. Dysze mogą mieć różną konstrukcję, w zależności od rodzaju czyszczonych rur i typu zatoru. Poza rozwiązaniami, w których używana jest tylko woda, stosowane są także takie, gdzie dodatkowo zanieczyszczenia są usuwane mechanicznie za pomocą rotującej części z ostrzami czy łańcuchami.

Oczyszczenie i udrożnienie rur to zwykle tylko wstępny etap naprawy, ponieważ bez wyeliminowania przyczyn problem będzie powracał. Sposobem na trwałe zagwarantowanie sprawnego działania kanalizacji może być także wykonanie na oczyszczonej powierzchni rur specjalnej polimerowej powłoki, która wygładza wszelkie nierówności oraz ją uszczelnia. Proces ten jest możliwy dzięki użyciu specjalnego urządzenia natryskującego warstwę tworzywa sztucznego od środka rury. Dzięki przywróceniu gładkości i prawidłowego spływu szanse na tworzenie się czopów będą znacznie mniejsze, o ile oczywiście do kanalizacji nie będzie wprowadzany nadmiar substancji sprzyjających zawężaniu się światła rur.