Jakie są różnice między rozwodem a separacją?

Kłopoty małżeńskie często skłaniają do poszukiwań formalnego usankcjonowania zmiany relacji między małżonkami. W obowiązującym systemie prawnym istnieją dwie możliwości przeznaczone dla osób, które pozostając w związku małżeńskim, oddaliły się od siebie. Są to rozwód oraz separacja. Każda z nich rodzi jednak inne skutki prawne i może być orzeczona przez sąd w odmiennych okolicznościach.

Kiedy najlepszym wyjściem jest separacja?

Separacja może zostać orzeczona wtedy, gdy między małżonkami doszło do zupełnego rozkładu pożycia. Przez rozkład pożycia jest rozumiana sytuacja, w której małżonkowie oddalili się od siebie i są przekonani, że dalsze trwanie ich związku w obecnych okolicznościach jest niecelowe. Może to wiązać się np. z tym, że dwie osoby nie spędzają już wspólnie czasu, unikają swego towarzystwa, a często wręcz prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe. Separacja jest możliwa także wówczas, gdy małżonkowie zamieszkują pod jednym dachem, jednak są przekonani, że nie łączą ich już żadne wspólne sprawy.

Jedną z najważniejszych cech separacji jest to, że jej skutki mogą zostać przerwane. Jest to pewnego rodzaju stan zawieszenia małżeństwa na pewien okres – wyjaśnia prawnik z Kancelarii Adwokackiej Zdanowicz – w przypadku, gdy małżonkowie dojdą do porozumienia, separacja może zostać uchylona. Od tego momentu ponownie może powstać między nimi wspólność majątkowa, ponownie też dziedziczą po sobie. Można powiedzieć, że choć separacja może trwać przez dowolnie długi czas, to jest ze swej natury „chwilowa”. Decyzja o niej powinna być więc podejmowana w sytuacji, gdy nie jest wykluczone, że małżonkowie mogą do siebie powrócić.

W jakiej sytuacji lepszy jest rozwód?

Rozwód jest ostatecznym i nieodwołalnym zakończeniem małżeństwa. Powoduje skutki, które są nieodwracalne. Przeprowadzenie sprawy rozwodowej jest więc celowe wówczas, gdy rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny i ma charakter trwały. W przypadku, gdy osoby tworzące związek nie widzą szans powrotu do siebie, np. w sytuacji, gdy zaangażowali się relacje z innymi osobami, rozwód może być jedynym rozwiązaniem.

W przypadku rozwodu podobnie jak przy separacji ustaje wspólność majątkowa i dziedziczenie. Małżonkowie nie są już zobowiązani do świadczenia sobie wzajemnej pomocy, poza ściśle określonymi zobowiązaniami alimentacyjnymi, których pod pewnymi warunkami mogą się od siebie domagać. Różnicą między rozwodem a separacją jest również to, że w przypadku rozwodu sąd może badać, kto był winny rozpadu pożycia, o ile małżonkowie wyrażą taką wolę.

Zarówno o orzeczeniu separacji, jak i rozwodu decyduje sąd. Jednak w przypadku separacji sąd nie wyda zgody jedynie wtedy, gdy mogłoby na tym ucierpieć dobro małoletnich dzieci, mimo tego, że oboje małżonkowie zgadzają się na takie rozwiązanie. Rozwód natomiast  może nie zostać udzielony nawet wówczas, gdy małżonkowie są zgodni co do tego, że będzie to dla nich najlepsze wyjście.

Po orzeczeniu rozwodu dotychczasowi małżonkowie stają się dla siebie zupełnie obcymi osobami. Mogą zawrzeć kolejne małżeństwa, a także wrócić do używania poprzedniego nazwiska.