Znaczenie badań prefabrykatów i elementów betonowych

Badania prefabrykatów oraz wyrobów betonowych, takich jak np. kostka brukowa czy betonowe elementy drogowe, rozpoczynają się od tzw. badania typu – pierwszego stadium procedury, która ma na celu wprowadzenie danego wyrobu budowlanego do obrotu. Dzięki badaniom określamy charakterystykę produktu, która pozwala na sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych lub oceny technicznej oraz oznakowanie produktu. Sprawdźmy dokładniej, jakie znaczenie mają badania prefabrykatów.

Kwestie prawne związane z badaniami prefabrykatów

Kiedy sięgamy po specyfikacje techniczne prefabrykatów i elementów betonowych, możemy spotkać się z odniesieniami do całej masy różnych przepisów i norm. Według obowiązującej Ustawy o wyrobach budowlanych z 16 kwietnia 2004 r., parametry prefabrykatów powinny mogą deklarowane według norm, które są zharmonizowane z dyrektywą lub według przepisów krajowych. W rzeczywistości obowiązujące w Polsce standardy są bardzo zawiłe, przy czym nie ma regulacji formalno-prawnych, które wskazywałyby przygotowanie zawodowe osób opracowujących potrzebne specyfikacje techniczne oraz dokumenty jakościowe. Teoretycznie nawet zupełnie niedoświadczona osoba mogłaby opracowywać dokumentację potrzebną do sprzedaży wyrobów budowlanych. W praktyce możemy być o to spokojni: badania prefabrykatów są przeprowadzane w profesjonalnych laboratoriach przez fachowców – i to fachowcy zajmują się tworzeniem potrzebnych deklaracji, specyfikacji,dokuemntacji.

Czym dokładniej są badania prefabrykatów i jakie jest ich znaczenie?

Normy obowiązujące w naszym kraju wskazują konkretne wymagania odnośnie do samego przeprowadzania badań prefabrykatów i drobnowymiarowych elementów betonowych. Jak dowiadujemy się w  laboratoriach drogowych i budowlanych BARG, wymagania te dotyczą właściwości mechanicznych (np. wytrzymałości), właściwości fizycznych (np. mrozoodporności), często również kształtu, wymiarów, a nawet aspektów wizualnych. Po co przeprowadzane są takie badania? Zacznijmy od tego, że ważne jest, by prefabrykaty budowlane, których używamy, były – w dużym uogólnieniu – solidne i wytrzymałe, a praca z nimi bezpieczna, podobnie jak użytkowanie gotowych konstrukcji zrealizowanych z tychże prefabrykatów i elementów betonowych. To aspekt istotny dla nas wszystkich, a dla producenta wyrobów budowlanych ważna jest też oczywiście możliwość swobodnego wprowadzenia swoich produktów na rynek.

Przykładowe badanie prefabrykatów – płyty brukowe

Badania prefabrykatów budowlanych i elementów betonowych to wbrew pozorom niełatwe testy. Omówmy przykładowe badanie wytrzymałości na zginanie płyty brukowej. Próbki, czyli omawiane elementy betonowe, powinny być odpowiednio przygotowane do badania – sezonowane są w wodzie o temperaturze około 20°C (nie mniej niż 15, nie więcej niż 25) na czas 24 godzin (nie mniej niż 21, nie więcej niż 27). Następnie poprzez szlifowanie lub wyprawienie usuwane są wszelkie ewentualne nierówności poprodukcyjne. Dopiero wtedy umieszczamy próbkę w maszynie do badania wytrzymałości na zginanie. W uproszczeniu, przykładowa płyta brukowa trafia między trzy wałki: dwie podpory przy krawędziach płyty na dole i wałek pośrodku płyty na górze, przy pomocy którego przykłada się obciążenie. Po zniszczeniu próbki obliczana jest wytrzymałość na zginanie w MPa oraz klasa obciążenia niszczącego. Dodajmy więc na koniec, że badania różnych właściwości prefabrykatów i wyrobów betonowych wykonywane są przy użyciu wielu maszyn, a więc wyposażenie laboratorium z prawdziwego zdarzenia, wymaga sporych nakładów technicznych i przestrzeni.