Fakty i mity na temat niepłodności

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), o niepłodności można mówić po trwających przynajmniej rok regularnych, nieudanych próbach naturalnego zajścia w ciążę, bez stosowania antykoncepcji. Niepłodność to czasowy brak możliwości uzyskania zdrowej ciąży, który dotyczy coraz więcej par w wieku rozrodczym.  Jej podłożem może być zarówno czynnik męski, jak i żeński, dlatego diagnostyka i leczenie niepłodności jest zawsze dotyczy obojga partnerów starających się o dziecko. W artykule opisujemy najczęściej powtarzane prawdy i mity na temat niepłodności.

Co to jest niepłodność i jakie są jej najczęstsze przyczyny?

Według statystyk niepłodność może obecnie dotykać nawet 15% par w wieku rozrodczym! To problem wieloczynnikowy, złożony, na który wpływ mają zarówno kwestie związane ze zdrowiem przyszłych rodziców, jak również czynniki zewnętrzne tj. zanieczyszczenie środowiska, styl życia, aktywności zawodowej, długotrwały stres czy używki. Do najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet zalicza się: zaburzenia owulacji, endometriozę, przebyte i aktywne choroby, zmiany hormonalne oraz nieprawidłowości w budowie narządów rodnych. U mężczyzn z kolei problem niepłodności jest najczęściej związany z nieprawidłowymi parametrami nasienia (np. małą ilością, ruchliwością) lub nieprawidłową budową plemników. U obu płci czynnikami mającymi negatywny wpływ na płodność są: wiek, otyłość, nawyki żywieniowe i tryb życia.

A jakie są najczęściej pojawiające się informacje o niepłodności? Które z nich są prawdą, a które nie?

Zdrowe jedzenie i prawidłowo zbilansowana dieta zwiększają szansę na ciążę

To prawda. Zdrowe jedzenie i prawidłowo zbilansowana dieta mają duży wpływ na płodność. Z kolei nadwaga lub otyłość zdecydowanie jej nie sprzyjają. Zbilansowana, oparta na nieprzetworzonych produktach dieta, obfita w mikro i makroelementy wpływa na dobrostan całego organizmu, w tym również układu rozrodczego. Nadwaga wpływa na aktywność hormonalną tkanki tłuszczowej. Jak podkreśla nasz rozmówca z Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach:

„Połączenie dobrze zbilansowanej diety z umiarkowaną aktywnością fizyczną, nie tylko sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała i dobremu samopoczuciu – co w staraniach o dziecko również ma znaczenie - ale również jest naszym sprzymierzeńcem w walce o ciążę.”

Wiek partnera i partnerki nie mają wpływu na możliwość zapłodnienia

To mit. Zarówno wiek partnerki, jak i wiek partnera to czynniki, które przekładają się bezpośrednio na możliwość uzyskania i utrzymania zdrowej ciąży. Płodność człowieka to kwestia osobnicza i u każdego z nas inaczej zmienia się wraz z wiekiem, ale u wszystkich tendencja jest spadkowa. Taką mamy naturę. Szczególnie dotyczy to kobiet, u których wraz z wiekiem obniża się rezerwa jajnikowa. U mężczyzn liczba lat przede wszystkim wpływa negatywnie na ilość i jakość plemników w nasieniu. Zakłada się, że dla kobiety optymalny wiek do zajścia w ciążę to 18-25 lat, kiedy jej potencjał rozrodczy, mierzony liczbą i jakością pęcherzyków zdolnych do zapłodnienia, jest największy.

Niepłodność oznacza całkowitą niezdolność do zapłodnienia

To też jest mit. Całkowita niezdolność do zapłodnienia to bezpłodność. W przypadku zdiagnozowanej niepłodności można pomóc pacjentom np. stosując leczenie hormonalne, inseminację domaciczną lub wykorzystując metodę sztucznego zapłodnienia in vitro. Dobór odpowiedniej metody leczenia niepłodności poprzedza dokładna diagnostyka obojga partnerów i określenie przyczyn problemów z zajściem w ciążę.

Stres ma duże znacznie dla możliwości zajścia w ciążę

Zdecydowanie prawda! Przewlekły stres ma duże znacznie dla możliwości zajścia w ciążę, ponieważ wpływa na układ nerwowy, który wydziela tzw. hormony stresu: adrenalinę i kortyzol. Te przemieszczając się z krwią wpływają m.in. na funkcje płciowe organizmu. U osób, które są na co dzień narażone na częste sytuacje stresowe może dochodzić do okresowego zmniejszania płodności. Z tego względu dobrym czasem na staranie się o ciążę mogą być np. wakacyjne wyjazdy. Umiejętność zapanowania nad negatywnymi emocjami i stresującą sytuacją, jaką bez wątpienia są bezskuteczne starania o dziecko, to nie łatwa umiejętność dla par ze zdiagnozowaną niepłodnością. Dlatego niejednokrotnie partnerzy decydują się na psychoterapię, by łatwiej przejść przez proces leczenia.

Prowadzenie kalendarzyka dni płodnych znacznie ułatwia zajście w ciążę

I tak i nie. Metoda kalendarzykowa daje informację o regularności cykli, występowaniu dni płodnych i niepłodnych. Pozwala wyliczyć dni, kiedy zapłodnienie jest najbardziej prawdopodobne. Może stanowić punk wyjścia do starań o dziecko, ale dopiero konsultacja z lekarzem i pogłębiona diagnostyka, w przypadku nieudanych prób zajścia w ciążę, może doprowadzić do ich upragnionego dziecka.  

Istnieją sposoby walki z niepłodnością

Oczywiście tak. Po przeprowadzeniu dokładnej diagnostyki w centrach medycznych, które specjalizują się w leczeniu niepłodności, specjaliści są pomagają pacjentom w uzyskaniu ciąży zakończonej urodzeniem zdrowego dziecka.