Wskazania do wykonywania punkcji węzłów chłonnych

Węzły chłonne (nodi lymphatici) stanowią ważny element układu chłonnego. To właśnie w nich produkowane są limfocyty, również tutaj niszczone są bakterie niesione z prądem chłonki i zatrzymywane ciała stałe, które dostały się do niej. Zmiany w obszarze węzłów chłonnych mogą sygnalizować infekcje lub występowanie innych chorób, w tym białaczki, chłoniaków lub przerzutów nowotworowych do węzłów chłonnych.

Ponieważ w węzłach chłonnych następuje namnażanie i dojrzewanie limfocytów, pełnią one ważną funkcję w odpowiedzi immunologicznej organizmu. Powiększenie i bolesność węzłów chłonnych jest jednym z podstawowych sygnałów świadczących o infekcji – opowiada specjalista z HISTAMED DIAGNOSTYKA CONSILIO sp. z o.o. sp. komandytowa w Gliwicach. Badanie histopatologiczne materiału pobranego z węzłów chłonnych pozwala określić dokładne przyczyny zaobserwowanych objawów. W leczeniu nowotworów takie badania służą ocenie stopnia zaawansowania choroby.

Biopsja węzłów chłonnych

Materiał do badania histopatologicznego może być pobrany na kilka sposobów, jako punkcja lub biopsja otwarta. Punkcje, czyli biopsje igłowe, wykonuje się metodą BAC (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa) lub metodą biopsji gruboigłowej. W pierwszym przypadku otrzymujemy materiał składający się z mieszaniny komórek, natomiast w drugim fragment odwzorowujący również strukturę tkanki. Biopsja otwarta polega na chirurgicznym wycięciu fragmentu lub całego węzła chłonnego i wymaga założenia szwów. Wybór metody pobrania materiału do badania mikroskopowego uzależniony jest przede wszystkim od wskazań do wykonania zabiegu oraz położenia węzłów. Chociaż biopsja zaliczana jest do inwazyjnych zabiegów diagnostycznych, punkcje węzłów chłonnych nie wymagają zwykle znieczulenia ogólnego i niosą niewielkie ryzyko dla pacjenta.

Wskazania do punkcji węzłów chłonnych

Do powiększenia i bólu węzłów chłonnych może dojść nawet w przebiegu stosunkowo niegroźnych infekcji, leczonych ambulatoryjnie. Powodem do niepokoju jest natomiast utrzymujący się obrzęk mimo braku innych objawów wskazujących na konkretną chorobę, znaczne powiększenie węzłów chłonnych bez bólu, ich grupowanie się i nieprzesuwalność. W takich sytuacjach lekarz może zlecić biopsję, w celu ustalenia przyczyn zmian. Pacjenci nie powinni odkładać zleconego badania, ponieważ umożliwia ono wykrycie chorób wymagających natychmiastowego podjęcia terapii, w tym m.in. nowotworów, zakażenia wirusem HIV czy gruźlicy.

Ponieważ nowotwory złośliwe w pierwszej kolejności dają przerzuty drogą limfatyczną, punkcja węzłów chłonnych jest też ważnym zabiegiem w monitorowaniu i planowaniu leczenia onkologicznego. Komórki nowotworowe z guza przemieszczają się przez naczynia limfatyczne, a pierwszy na ich drodze węzeł chłonny określa się mianem węzła wartowniczego. Biopsja węzła wartowniczego pozwala więc upewnić się, że nowotwór jest pod kontrolą lub szybko zadecydować o konieczności wdrożenia bardziej agresywnej terapii. Zabieg wykonuje się m.in. w leczeniu raka piersi, czerniaka złośliwego, raka tarczycy, jelita grubego i żołądka.