Badania stali – gdzie i kiedy są przeprowadzane?

Produkowanie stali to proces wielostopniowy, wymagający spełnienia precyzyjnie określonych warunków. Pamiętać też należy, iż wytwarza się wiele różnorodnych jej gatunków o zupełnie odmiennym przeznaczeniu i zastosowaniach. Budując cokolwiek, musimy znać parametry wyprodukowanej stali, gdyż ma to pierwszorzędne znaczenie dla naszych konstrukcji i naszego bezpieczeństwa.

Stal jako materiał wszechstronnego stosowania

Jak wiadomo, stal to stop składający się w przeważającym stopniu z żelaza i niewielkiego ułamka węgla, w zasadzie nieprzekraczającego 2% oraz sięgających kilkunastu procent ilości takich metali jak chrom, nikiel, mangan, wolfram, miedź, molibden czy tytan. W zależności od procentowego udziału różnych tych składników otrzymujemy stale o różnych właściwościach. Nie jest w praktyce możliwe wyprodukowanie stali bez żadnych niepożądanych wtrąceń, a do substancji najczęściej ją zanieczyszczających należą tlen, azot, siarka i jej tlenki oraz tlenki fosforu. O zastosowaniach konkretnych rodzajów stali decydują takie parametry jak odporność i wytrzymałość na uderzenia, zginanie, rozciąganie, zgniatanie, ścieranie, korozję, kwasy, oraz jej kruchość, twardość czy hartowność. Stale dzielimy ze względu na skład chemiczny, stopień zanieczyszczenia oraz zastosowanie; wg tego ostatniego kryterium wyróżniamy aż kilkadziesiąt różnych pozycji. Dobierając stal do realizacji konkretnej inwestycji, korzystamy ze świadectwa odbiorowego wydawanego przez producenta (norma PN-EN 10204) i zawierającego informacje o jej gatunku, normie, właściwości mechanicznej i składzie chemicznym. W przypadku braku takiego dokumentu konieczne jest badanie stali. O tym, w jakich sytuacjach i gdzie badania stali należy prowadzić,  dowiadujemy się od specjalistów z firmy Hydrobudowa-1 Betoniarnia-Laboratorium Sp. z o.o. z Warszawy.

Badania stali

Jak powiedzieliśmy wcześniej, badanie stali należy przeprowadzić, jeśli nie mamy jej świadectwa odbiorowego. Kiedy takie sytuacje mają miejsce? Może się tak zdarzyć, choć raczej bardzo rzadko również przy nowych realizacjach, jednak najczęściej z takim stanem rzeczy spotykamy się przy remontach, modernizacjach lub przebudowach, a także przy ocenie bezpieczeństwa starych obiektów, których dokumentacja się nie zachowała. Wtedy gdy mamy możliwość pobrania wystarczająco dużych i odpowiednio licznych próbek stali, pozwalających na poddanie ich niszczącym badaniom wytrzymałościowym, badania przeprowadzane są w laboratoriach. Jeśli takich możliwości brak, to stal badana jest bezpośrednio na obiekcie budowlanym. Jest to tzw. badanie spektrometryczne iskrowe, rentgenowskie albo laserowe, które dzięki odpowiednim narzędziom przyłożonym bezpośrednio do oczyszczonego fragmentu stali odczytuje jej skład chemiczny.