Czym jest apetyt?

Fizjologiczny głód pojawia się zazwyczaj około 3-4 godzin od spożycia ostatniego posiłku i wiąże się z potrzebą dostarczenia paliwa do sprawnie funkcjonującego organizmu. Narasta stopniowo, staje coraz bardziej intensywny i prowadzi do obniżenia koncentracji i samopoczucia. Apetyt pojawia się nagle i związany jest często z bodźcami zewnętrznymi. Czym jest apetyt i jakie są jego przyczyny? Sprawdź w artykule.

Głód czy apetyt – jak je odróżnić?

Za prawidłowe mechanizmy regulujące częstotliwość i ilość spożywanego pożywienia odpowiadają ośrodki głodu i sytości. Głód jest fizjologiczną odpowiedzią organizmu na brak pożywienia, motywującą do jego poszukiwań. Narasta stopniowo, towarzyszy mu wszystkim dobrze znane burczenie w brzuchu oraz utrata koncentracji podczas wykonywania innych obowiązków. Niezbędne staje się szybkie zaspokojenie potrzeby z otwartością na wszystkie produkty żywnościowe. Dzięki sygnałom pochodzącym z ośrodka sytości, możliwe jest odczuwanie pełności po spożytym posiłku i zakończenie jedzenia. Apetyt natomiast pojawia się nagle, nawet po spożyciu obszernego posiłku. Ukierunkowany jest na konkretną grupę produktów, a jej zaspokojenie wiąże się z wyzwoleniem uczucia przyjemności.

Twórca bloga Jedz Dobrze tłumaczy: Potrzeba zjedzenia przekąski jest tak silna, że wiąże się z odczuwaniem dyskomfortu. Spożycie niezdrowych przekąsek, prowadzi do rozładowania napięcia, po którym często pojawia się poczucie winy. Jedzenie traktowane jako sposób na obniżenie napięcia i rozładowanie emocji prowadzi do rozwoju nieprawidłowych relacji z pożywieniem.

Sięganie po żywność w odpowiedzi na negatywne emocje tj. strach, smutek, lęk, złość czy nuda, może prowadzić do utrwalenia problemowego nawyku zwanego jedzeniem emocjonalnym. Emocjonalny zajadacz nie uwzględnia sygnałów głodu podczas rozpoczynania jedzenia, a uczucie sytości staje się zaburzone. Wrażliwość na sygnały płynące z organizmu obniża się, natomiast większy wpływ na zachowania mają bodźce zewnętrzne tj. smak, zapach i wygląd pokarmu oraz czynniki kulturowe i społeczne.

Przyczyny nadmiernego apetytu

Niezbędne staje się znalezienie przyczyn, które wpływają na apetyt i skłaniają do sięgania po kolejną niezdrową przekąskę. Nawyki żywieniowe kształtują się w okresie dzieciństwa poprzez obserwowanie najbliższego otoczenia i przyswajanie określonych wzorców. Jeśli powstanie skojarzenie konkretnej grupy produktów z nagrodą i przyjemnością, będzie ono utrwalane również w życiu dorosłym.

Nadmierny apetyt i sięganie po ulubione przekąski może wynikać z niedostatecznego spożycia pokarmów w ciągu dnia. Organizm informuje, że ilość dostarczonej energii jest niższa niż jego potrzeby, więc uruchamia mechanizmy prowadzące do jak najszybszego uzupełnienia kalorii za pomocą wysokoenergetycznych produktów. Dlatego w pierwszej kolejności należy zadbać o dobrze zbilansowaną dietę dostarczającą wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Ważne jest regularne spożycie pełnowartościowych pokarmów o odpowiedniej wielkości, które zaspokoją głód i zapewnią uczucie sytości na dłużej. Posiłek należy spożywać powoli i uważnie, aby zapobiec nadmiernemu przejadaniu się.

Wprowadzenie praktyki uważnego jedzenia pozwala nauczyć się odróżniać niewłaściwe zachowania, a następnie wspomóc ich modyfikację poprzez zastąpienie złych nawyków właściwymi działaniami jak spotkania z bliskimi, ćwiczenia fizyczne czy sen. Kształtowanie nowych, pozytywnych wzorców pozwala na ograniczenie wpływu reakcji emocjonalnych na zachowania żywieniowe.