Papiery z tłoczeniem. Przegląd rozwiązań

Papiery ozdobne, również te z tłoczeniem, są wybierane zawsze wtedy, gdy potrzebna jest wysoka jakość i estetyka papieru. Na szczęście dziś ich wybór nie jest już tak ograniczony jak kiedyś, cena jest bardzo atrakcyjna, a jakość samego papieru jest coraz lepsza. Gdzie można zastosować papier z tłoczeniem, jak powstaje i jakie są jego rodzaje? Przeczytaj nasz artykuł!

Jak powstają papiery ozdobne?

Gdyby do produkcji papieru wykorzystać czystą celulozę, to wyprodukowany w ten sposób papier przypominałby brązowy papier pakowy – taki kolor ma bowiem celuloza po procesie tzw. chemicznego roztwarzania drewna. Aby jednak wzbogacić kolorystykę papierów oraz umożliwić nanoszenie druku, który byłby czytelny, celulozę poddaje się procesowi bielenia, który obecnie całkowicie pozbawiony jest chloru. To bardzo ważne w dobie walki o środowisko naturalne. W taki sposób przygotowuje się masę papierniczą wykorzystywaną do produkcji praktycznie wszystkich papierów ozdobnych, w tym także papierów fakturowanych. 

Aby nadać papierowi poszczególne właściwości, dodaje się do masy papierniczej szereg dodatków chemicznych, takich jak barwniki, wybielacze optyczne, wypełniacze, środki zaklejające. To one decydują między innymi o tym czy papier jest podatny do druku, czy np. atrament z pióra nie przebija na drugą stronę kartki lub czy biel podłoża posiada zimniejszy lub cieplejszy odcień.

Tak przygotowaną masę papierniczą wylewa się na sito formujące maszyny papierniczej a następnie poddaje procesom odwadniania, prasowania i suszenia. Procesy te wpływają na gładkość papieru, jego wytrzymałość oraz rozkład gramatury i wilgotności, który jest niezwykle istotny. Należy bowiem pamiętać że zanim papier trafi do naszych rąk w postaci dociętego do żądanego formatu arkusza, z maszyny papierniczej schodzi w postaci wstęgi papieru o szerokości często przekraczającej 6 metrów i jest nawijany na tzw. tambor o wadze od kilku do nawet kilkudziesięciu ton. Z tak dużego „kawałka” papieru wycinane są arkusze, które powinny posiadać jednakową wagę.

Papiery ozdobne często poddaje się procesom wykańczającym, które odróżniają dane podłoże od zwykłych papierów masowych typu ksero. Do takich procesów należy między innymi tłoczenie, dzięki któremu papier uzyskuje strukturę o określonym wzorze. Przykładem takich papierów są podłoża z grupy Elfenbens, Color Style czy Rives. Częstym zabiegiem stosowanym w produkcji papieru jest powlekanie jego powierzchni mieszankami powlekającymi. Najbardziej znanym papierem powlekanym jest papier kredowany, jednakże występują również wersje papierów ozdobnych o bardziej efektownym wykończeniu. Należą do nich papiery metalizowane i perłowe. Nanoszenie powłoki ma na celu wygładzenie powierzchni papieru, co zmniejsza użycie farby w druku oraz wzmacnia nasycenie kolorów. Powłoka ogranicza, a raczej wydłuża czas wnikania wody/farby/kleju w strukturę papieru, co w niektórych przypadkach może stanowić problem (np. odbijanie druku w stosie, pylenie powłoki). Na szczęście istnieje wersja podłoża niepowlekanego o równie gładkiej powierzchni, która daje doskonałe wyniki w procesie druku. Mowa jest tutaj o papierach satynowanych czyli gładzonych maszynowo.

Mając na uwadze środowisko naturalne, poszukuje się obecnie nowych surowców oraz źródeł włókien papierowych. Dlatego zaczęto wykorzystywać włókna wtórne pochodzące z przetworzonej makulatury a także włókna z przerobu skór naturalnych, odzieży, owoców czy orzechów.  W ten sposób powstają modne od pewnego czasu papiery ozdobne eko.

Do czego można zastosować papiery z tłoczeniem?

Papiery ozdobne mogą występować tak naprawdę pod różnymi formami, ale nie każdy z nas wie, że różnią się od siebie nazewnictwem i różnymi właściwościami. Dla przykładu, podstawowym rozróżnieniem jest klasyfikacja papieru według gramatury: papier sensu stricto to arkusze o gramaturze pomiędzy 30 g/m2 a 160 g/m2; powyżej 160 g/m2, ale poniżej 315 g/m2 to karton, a wszystko, co powyżej 315 g/m2, to tektura.

Nazwy „papier ozdobny”, „papier z tłoczeniem” czy „papier fakturowany” też są nieco umowne, ponieważ jest duża różnica pomiędzy papierem gładkim satynowanym, papierem żeberkowym a papierem marszczonym czy karbowanym; w potocznym rozumieniu wszystkie one są oczywiście papierami ozdobnymi. Ciekawą ofertę takich papierów mają specjalistyczne sklepy i hurtownie, takie jak na przykład PaperCast.

Papierów ozdobnych używa się wszędzie tam, gdzie potrzebny jest naprawdę wyjątkowy, elegancki wygląd. Wykorzystuje się także wtedy, gdy potrzebny jest wygląd nie tyle elegancki, ale w jakiś sposób charakterystyczny, a papier musi spełniać nieco wyższe wymogi jakościowe.

Najczęstszym (a przynajmniej najczęściej kojarzonym z papierem ozdobnym) zastosowaniem są prawdopodobnie zaproszenia ślubne i wizytówki. W dalszej kolejności używa się ich do luksusowych opakowań oraz materiałów reklamowych, które ze względu na swoją funkcję powinny przyciągać wzrok i być estetyczne. Papiery tłoczone często stosuje się także jako papier firmowy oraz wszelkiego rodzaju dyplomy czy dokumenty. Dostępna współcześnie oferta papierów tłoczonych jest tak szeroka, że jedynym ograniczeniem jest tak naprawdę wyobraźnia – bo do każdego pomysłu znajdziemy odpowiednie podłoże papierowe.