Podstawowe zasady dziedziczenia  

W polskim prawie dziedziczenie przebiega na podstawie jasno określonych zasad. Uwzględniają one zarówno dziedziczenie na podstawie pozostawionego przez spadkodawcę testamentu, jak i dziedziczenie na podstawie ustawy, które ma miejsce wówczas, gdy spadkodawca nie wyraził swojej woli w testamencie. Możliwe jest też częściowe, jednoczesne dziedziczenie na podstawie testamentu oraz ustawy.

Jak dziedziczy się na podstawie testamentu? – podstawowe zasady 

Dziedziczenie na podstawie testamentu ma miejsce wówczas, gdy spadkodawca pozostawił dokument, w którym wyszczególnił osoby upoważnione do przejęcia jego majątku. W tym przypadku może to być zarówno całość zgromadzonych dóbr materialnych, jak i tylko część majątku, a wybór spadkobierców nie jest ograniczony jedynie do kręgu rodzinnego. Dziedziczenie przebiegające na podstawie testamentu ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Oznacza to, że ostatnia wola testatora, czyli spadkodawcy, który pozostawił testament, jest ważniejsza niż powiązania rodzinne oraz prawo spadkowe, które zaczyna obowiązywać w momencie, gdy testament został spisany w nieprawidłowy sposób, zachodzi podejrzenie, że został sfałszowany lub spisany niezgodnie z wolą testatora, nie uwzględnia całego majątku oraz w momencie, gdy wskazani w testamencie spadkobiercy zrzekają się spadku. Dziedziczenie na podstawie testamentu nie wyklucza z udziału w spadku pominiętych w nim najbliższych członków rodziny, którym należy się tzw. zachowek.

- Sprawy spadkowe mogą wymagać wsparcia doświadczonego prawnika, który wskaże możliwe sposoby ich polubownego i korzystnego przeprowadzenia. Prawnicy zajmują się reprezentowaniem klientów na każdym etapie postępowania spadkowego, czyli między innymi na etapie stwierdzania nabycia spadku, jak i później, kiedy następuje jego podział na podstawie pozostawionego przez osobę zmarłą testamentu lub na zasadach ustawowych. Wsparcie prawnika jest bardzo pomocne ze względu na zawiłości systemu prawnego oraz specyficzny charakter spraw spadkowych, które często wywołują skrajne, negatywne emocje – wyjaśnia ekspert z Kancelarii Radców Prawnych Marek Zielińska Markowicz z Rybnika.

Co trzeba wiedzieć o dziedziczeniu ustawowym? – podstawowe zasady

Dziedziczenie ustawowe ma miejsce wówczas, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu, został on uznany za nieważny lub wskazani w nim spadkobiercy zrzekli się swojego udziału w spadku. W takich sytuacjach zastosowanie znajdują przepisy ustawy, które określają kto i w jakiej części dziedziczy. Dotyczą one kręgu rodzinnego (na zasadzie ustawy nie mogą dziedziczyć osoby spoza rodziny, nawet gdy pozostawały w związku partnerskim ze spadkodawcą). Na podstawie zasad dziedziczenia ustawowego pierwszeństwo w ubieganiu się o spadek mają w kolejności:

• współmałżonek osoby zmarłej (jeżeli w chwili śmierci pozostawał z nią w związku małżeńskim),
• dzieci własne i przysposobione oraz inni zstępni, czyli wnuki i prawnuki,
• rodzice osoby zmarłej,
• rodzeństwo osoby zmarłej oraz ich zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki, dzieci adoptowane),
• dziadkowie i ich zstępni,
• pasierbowie.